ΒΡΑΒΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ 2022

Συνοψη

Ο φορέας DOMa παρουσιάζει με χαρά τα ‘Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2022’. Πρόκειται για τη δέκατη τρίτη, κατά σειράν, έκδοση των Βραβείων που ιδρύθηκαν το 2009 ως ‘Βραβεία ΔΟΜΕΣ’ με στόχο την καταγραφή, ενθάρρυνση και προώθηση του έργου των Ελλήνων αρχιτεκτόνων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και της σύγχρονης αρχιτεκτονικής δημιουργίας στην Ελλάδα από αρχιτέκτονες οποιασδήποτε προέλευσης, και ήδη από το 2020 απονέμονται ως ‘Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής’.

Προβλέπονται δυο ειδών διακρίσεις:

– ένα Βραβείο και δυο Έπαινοι για καθεμιά από τέσσερις κατηγορίες αρχιτεκτονικού έργου -πραγματοποιημένο έργο, νέα αρχιτεκτονική σε υφιστάμενο κτήριο, πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα και μελέτη, που απονέμονται από την κριτική επιτροπή, και

– τα Βραβεία Συναδέλφων, τα οποία αναγνωρίζουν το καλύτερο πραγματοποιημένο έργο ενιαία, ανεξάρτητα από τις τρεις προαναφερθείσες κατηγορίες βραβείων για υλοποιημένα έργα, και, επίσης, την καλύτερη μελέτη.

Μέλη της κριτικής επιτροπής για τα ‘Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2022’ ήταν οι κ.κ.

– Fabrizio Barozzi και Alberto Veiga, αρχιτέκτονες, διευθυντές, Barozzi Veiga, Βαρκελώνη - Ισπανία

– Florian Idenburg, αρχιτέκτων, διευθυντής, So - Il, Νέα Υόρκη - Ηνωμένες Πολιτείες

– Yoshiharu Tsukamoto, αρχιτέκτων, καθηγητής, Tokyo University, και διευθυντής, Atelier Bow-wow, Τόκιο - Ιαπωνία

Κριτές στα Βραβεία Συναδέλφων είναι οι συμμετέχοντες ως υποψήφιοι στα ‘Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής’.

Στα ‘Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2022’ υπεβλήθησαν συνολικά διακόσιες οκτώ συμμετοχές, περισσότερες από κάθε άλλη φορά. Η παρούσα δημοσίευση περιλαμβάνει τριάντα οκτώ από αυτές. Οι τριανταπέντε προέρχονται από την ετυμηγορία της κριτικής επιτροπής για τις προαναφερθείσες τέσσερις κατηγορίες βραβείων. Πρόκειται για δέκα πραγματοποιημένα έργα, δέκα πραγματοποιημένα έργα νέας αρχιτεκτονικής σε υφιστάμενο κτήριο, πέντε πρώτα έργα νέων αρχιτεκτόνων και δέκα μελέτες. Σε αυτά προστέθηκαν ένα πραγματοποιημένο έργο και δύο μη υλοποιημένες μελέτες με βάση την κρίση των Συναδέλφων, δηλαδή των ίδιων των συμμετεχόντων.

Τα είκοσι δύο από τα τριάντα οκτώ αφορούν κτήρια κατοικίας. Μόνο τρία από αυτά αφορούν συλλογική κατοίκηση. Τα περισσότερα είναι ιδιωτικές κατοικίες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία υλοποιημένες, παραθεριστικές και προς μερική, τουλάχιστον, εμπορική εκμετάλλευση. Λίγες αφορούν αστική ή προαστιακή ιδιοκατοίκηση, σε υπάρχουσες δομές οι πρώτες, σε νέες κατασκευές οι δεύτερες. 

Έχουμε, επίσης, μια μελέτη ξενοδοχείου. Παρά την αφθονία νέων κατασκευών και το πολύπλευρο ενδιαφέρον για την προβολή τους, η απουσία διακεκριμένων συμμετοχών δείχνει ότι ο τομέας δεν αποδίδει αρχιτεκτονική που να ξεφεύγει από το κοινότυπο ελάχιστο.

Εννέα έργα αφορούν θέματα δημόσιου χαρακτήρα, δημόσια κτήρια και υπαίθριους χώρους, εκ των οποίων δύο -μια πλατεία και ένα εσωτερικό μουσείου από ιδιωτική πρωτοβουλία- έχουν υλοποιηθεί στην Ελλάδα, μια όχι απογοητευτική ‘σοδειά’ σε ένα γενικά φτωχό στην Ελλάδα τομέα. Δεν έχουμε πάντως κανένα κτήριο εκπαίδευσης. 

Τέλος, έχουμε έξι υλοποιημένους εμπορικούς και επαγγελματικούς χώρους.

Η αναδρομή τόσο στα διακεκριμένα όσο και στο σύνολο των έργων που υποβλήθηκαν, αλλά και ο αυξημένος αριθμός συμμετοχών, παρέχει για μια ακόμη χρονιά την αισιόδοξη εικόνα μιας αρχιτεκτονικής επαρκώς δημιουργικής, επιτυχέστερης στις οικείες σχέσεις, τη μικρή κλίμακα και τη βιοτεχνική κατασκευή. Άλλοτε ως αναφορές στην ανώνυμη αρχιτεκτονική άλλοτε ως σύγχρονες, αλλά συνήθως διαχρονικές, εκφράσεις, και πάντως χωρίς τις ευκολίες των ψηφιακών μέσων, οι προτάσεις δίνουν ενδιαφέρουσες απαντήσεις σε ιδιωτικές επιθυμίες και ατομικές πρωτοβουλίες, αλλά και σε επιχειρηματικές βλέψεις. Οι απαντήσεις αυτές είναι συνήθως εξατομικευμένες και σπανιότερα διεκδικούν μια δυνητικά ευρύτερη εφαρμογή. Η συναισθηματική προσέγγιση και η συγκυριακή ανταπόκριση είναι συνηθέστερες της κανονιστικής φιλοδοξίας και της συστηματικής απάντησης. Αναμενόμενα, οι εξαιρέσεις εντοπίζονται σε έργα μεγαλύτερης κλίμακας και πολυπλοκότητας, όπου η οικοδομική συστημική προσέγγιση είναι εν πολλοίς επιβεβλημένη.

Ευχαριστούμε θερμά όλους τους δημιουργούς αρχιτέκτονες και τους φωτογράφους που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του DOMa.

Ευχαριστούμε, ιδιαίτερα, όσους από τους αρχιτέκτονες συμμετείχαν στην κρίση για την απονομή των ‘Βραβείων Συναδέλφων’. Ευχαριστούμε, τέλος, εγκάρδια τους τρεις κριτές, που τίμησαν τoν DOMa αποδεχόμενοι την πρόσκληση να αναλάβουν το επίπονο και υπεύθυνο έργο της κριτικής και της αξιολόγησης των μελετών και των έργων που υποβλήθηκαν.